Le blog de Sangha OP

សួរថា លោក សាក់ ស៊ុត សាខន អគ្គមេបញ្ជាការ នៃ កងទ័ពជាតិ និង ប្រធាន នៃ គណកម្មាធិការ ជាន់ខ្ពស់ ដែល បង្កើតឡើង សំរាប់ ការផ្ទេរ អំណាច ថ្វាយ សម្តេច សីហនុ មិន គ្រាន់តែ មិន ចាត់វិធានការ ប្រឆាំងនឹង ការប៉ុនប៉ង ធ្វើ រដ្ឋប្រហារនោះទេ លោក ថែមទាំង រត់ឡើង ឧទ្ធម្ភាគចក្រ ហោះ ចាកចេញ ពី ស្រុកខ្មែរ ទៅ ស្រុកសៀម ដោយ បោះបង់ចោល កងទ័ពជាតិ និង ការទទួលខុសត្រូវ តែម្តង តើ ជា អាចទុក ជា ការកំសាក ដែលនាំឱ្យ ស្រុកខ្មែរ ធ្លាក់ទៅក្នុង កណ្តាប់ដៃ កងទ័ព កុម្មុយនិស្ត ឥតសមហេតុផល បណ្តាលឱ្យបាត់បង់ជីវិត ជនខ្មែរ ប្រមាណ ២ លាន នាក់ នៅក្នុង របប ប្រល័យពូជសាសន៏ ហៅ ថា របប ខ្មែរក្រហម ឬ កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ ?

អត្ថបទនេះ គឺ ខ្ញុំ សរសេរ បន្ត ពី ការសាកល្បង របស់ខ្ញុំ ដែលមាន ប្រធានបទ « អ្នកតាឃ្លាំងមឿង » ជា សេចក្តីបន្ថែម នៃ សង្គ្រោម របស់ ស្តេចកន (១៥១២-១៥២៥) ជាមួយ ព្រះស្រីសុគន្ធបទ (១៥០៤-១៥១២) និង ព្រះចន្ទរាជា (១៥១៦-១៥៦៧) នៅ សតវត្ស ទី១៦។ សំនួរ ផុសនៅក្នុង គំនិតខ្ញុំ គឺ តើ សង្គ្រាម ទាំង ពីរ លើកនោះ មាន ដើមចម បែបណា ? ការជជីកនេះ នាំឱ្យខ្ញុំ ប្រារព្ធ សរសេរ ដើម្បី ជា ប្រីជា អំពី ដើមហេតុនោះ សំរាប់ ខ្លួនឯងផ្ទាល់ និង ចែក ដល់ អស់អ្នកផង។

ជាការពិត កាប្រទាញប្រទង់គ្នា វា មិនមែន ជា អកុសល ដាច់ខាតនោះឡើយ នៅក្នុង គោលការណ៏ នៃ ប្រជាធិបតី, តែ វា កើតឡើង នៅក្នុង បរិបទ មាន សង្គ្រាម។ ក្រុម លោក ហង្ស ធុន ហាក់ និង លន់ ណុន ប្រញាប់ប្រញាល ផ្តើមបង្ករ ជម្លោះ ឥតមានហេតុផល ជាមួយទ្រង់ សិរិមតៈ ព្រោះ ខ្លាចទ្រង់ ឆ្លៀតឱកាស ប្រមូល អំណាច ពី លោក លន់ នល់ ដែល កំពុង មាន ព្យាធិ។ ការសម្រុក ទៅរក អំណាច នៃ ក្រុមនោះ វា មាន រូបភាព ជា ការដណ្តើម អំណាច ពីលោក លន់ នល់ ទៅវិញ ដោយ មិនរវល់គិត ពី កម្មវិបាក នៃ ទង្វើ របស់ខ្លួន គឺ កំទិច សាមគ្គីជាតិ ដែល ប្រជាជាតិ កំពុងត្រូវការ ដាច់ខាត។ មួយវិញទៀត ព្យាធិ របស់លោក លន់ នល់ ជម្រុជគាត់ ទៅក្នុង ពិភព ស្រមើលស្រមៃ នៅក្នុងនោះ វាមិនមានអ្វី ជា ការពិត ដែល វា បំពត់ ចិត្តគំនិត របស់លោក ឱ្យងាកទៅរក ភាពងេងងោង នៃ អំណាច គឺថា ប្រើ អំណាច ដើម្បី ការពារ អំណាចអាត្មា។ អំណាច បែបនោះ នាំឱ្យលោក ស្ថិត នៅ ក្នុង ភាពឯកា ដែល ជា ស្ថានភាព អាចឱ្យ អ្នកអបអម របស់លោក ឆ្លៀត

ក្រឡេច របស់ បារាំង នៅក្នុង បរិបទ អន្តរជាតិ បន្ទាប់ ពី បញ្ចប់ សង្គ្រាមលោក លើកទី២, បារាំង ធ្វើ គ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បី រក្សា ចក្រភពអាណានិគមនិយម របស់ខ្លួន នៅលើ ពិភពលោក។ នៅ ស្រុកខ្មែរ កិច្ចសន្យាបណ្តោះអាសន្ន បញ្ចប់ សន្ធិសញ្ញា នៃ អាណាព្យាបាល បារាំងសែស បាន ចុះហត្ថលេខា នៅថ្ងៃ ទី៧ មករា ឆ្នាំ ១៩៤៦ រវាង បារាំង នឹង រាជរដ្ឋាភិបាល ដឹងនាំ ដោយ ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្តិ មុនីរ៉េត។ កិច្ចសន្យាបណ្តោះអាសន្ននោះ គឺ បើកសិទ្ធិ ឱ្យអាជ្ញាធរ បារាំងសែស មាន អំណាចរដ្ឋ នៅ ស្រុកខ្មែរ នៅក្នុង រយៈពេលអន្តរកាល ដែល ជា រយៈពេល រៀបចំ ឱ្យមាន ការបោះឆ្នោត ជ្រើសរើស សមាជិក នៃ សភាធម្មនុញ្ញ ដើម្បី តាក់តែង រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ គណបក្សនយោបាយ ជាច្រើន បាន ចូលប្រកួត ក្នុង ការបោះឆ្នោត នៅថ្ងៃ ទី១ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៤៦។ គណបក្ស ដែល ទទួល បាន ចំនួន អាសនៈ ច្រើនដាច់ខាត គឺ គណបក្ស ប្រជាធិបតេយ្យ, គណបក្ស ជាប់លេងរៀងទី២ គឺ គណបក្ស សេរីភាព។ គណបក្ស ទី១ មាន គោលការណ៏ នយោបាយ ប

រឿង ដែល ខ្មែរ ត្រូវដឹង ហើយ ចងចាំទុក គឺ : នៅ ក្នុង រជ្ជការ ព្រះចៅយួន ព្រះនាម Thai-tôn នៅ ឆ្នាំ ១៦៨០ មាន នាយឧត្តមសេនីយចិន នៃ ខេត្ត Canton ឈ្មោះ Diuong-ngan-nghich និង ឧត្តមសេនីយ បី រូបទៀត ដែល នៅ ក្រោម បញ្ញារបស់គាត់ មាន ឈ្មោះ Huynh-thanh, Trang-tang-tai និង Tran-an-binh នាំ ទ័ព ចំនួន បី ពាន់ នាក់ ចុះ សំពៅ ចំនួន ៥០ ទៅ ៦០ មក ចត នៅ កំពង់ផែ Tourane ក្នុង ដែនទឹកយួន ដើម្បី សុំ ជ្រោកកោននឹង ព្រះចៅយួន។ ឧត្តមសេនីយ ទាំងនោះ ជា អ្នកបំរើ ស្មោះត្រង់នឹង សន្តតីវង្ស Ming នាំ គ្នា រត់ ចេញ ពី ស្រុកចិន ព្រោះ មិន ព្រម ចំណុះនឹង សន្តតិវង្ស ថ្មី ឈ្មោះ Tsing ដែល ជា ពួក Tartares ។ ព្រះចៅយួន មាន ការបារម្ភ ជា ខ្លាំង ក្នុង ជម្រើស យកខាងណាមួយ ព្រោះ វា ជា បញ្ហា ផ្ទៃក្នុង របស់ចិន, ប៉ុន្តែ ព្រះអង្គ ក៏ មិនហ៊ាន បដិសេធ ដល់ ពាក្យសុំ របស់ ពួក ឧត្តមសេនីយ ចិន ដែល បាន បង្ហាញ ការស្មោះត្រង់ពិត របស់ ពួកគេ ចំពោះ ព្រះចៅចិន ដែល ខ្លួន ធ្លាប